Les 5 De Bataafse stamvader

Baeto, als imitatio

Voordat je het vijfde gaat lezen, krijg je eerst iets meer te weten over de schrijvers die hebben geïnspireerd.

Zeventiende-eeuwse schrijvers namen vaak een klassiek werk als voorbeeld. Ze vertaalden dat werk niet alleen, ze imiteerden het ook. nam als uitgangspunt voor zijn Baeto een geschiedenis van de klassieke schrijver (ca. 56-117). Het verhaal gaat dat , die later zelf ook dikke geschiedenisboeken zou gaan schrijven, deze geschiedschrijver wel 52 keer heeft gelezen. Aan ’ Historiën ontleende hij de geschiedenis van het Bataafse volk, dat uit zou zijn weggetrokken om elders, op het ‘eiland der Bataven’, als nieuw volk verder te leven. schrijft aan deze Bataven heldendom toe, kracht en moed.

gebruikte ook gegevens van andere klassieke schrijvers. Het idee van de brandende diadeem bijvoorbeeld komt rechtstreeks uit het verhaal over Medea, geschreven door Euripides (ca. 480-406 v.Chr.). Tegelijkertijd liet zich voor Baeto inspireren door schrijvers uit eigen land. Zo bestond de persoon Baeto niet bij . Baeto was in 1517, precies honderd jaar eerder dus, geïntroduceerd door Cornelius (1460-1531) in diens ‘Hollandse’ geschiedenisboek Divisiekroniek. noemde daarin ene Battus als dé Bataafse voorvader, de oprichter van het Bataafse volk. Na gingen ook anderen over deze Battus schrijven. Geldenhouwer (1482-1542) onder andere. Hij gaf in 1541 aan Battus een reden om zijn land – het land van de – te verlaten en elders een nieuw rijk te stichten, door hem in het boek Historia Batavica ruzie te laten maken met zijn stiefmoeder. Dit gegeven werd door overgenomen. Ook de namen die Geldenhouwer bedacht voor Battus’ vrouw (Reicheldina) en zijn zoontje (Hessus) werden door hergebruikt. Net als veel andere schrijvers in de zeventiende eeuw schetste het Bataafse volk als hét voorbeeld van vechters tegen de tirannie, voor de vrijheid.

s grootste inspiratiebron en voorbeeld voor Baeto is een derde schrijver uit de oudheid, (70-19 v.Chr.). Hij komt later in deze les aan bod. We gaan nu de eerste twee scènes van het vijfde lezen, waarin je kan zien hoe de heeft toegepast.