Poëzie had rond 1800 een andere functie dan het nu heeft. Het opwekken van gevoelens, zoals dit doet in De Hollandsche natie was in die tijd gebruikelijk voor poëzie. Door middel van het opwekken van emoties moest het publiek overtuigd worden van de boodschap. In het geval van De Hollandsche natie was deze boodschap: ‘houdt van uw vaderland en uw voorouders’. De belangrijkste kwaliteit van een dichter is volgens dat hij zijn gevoelens kan tonen aan het publiek en deze ook kan overbrengen op het publiek. Je zou kunnen zeggen dat hij als auteur van De Hollandsche natie in een dichterlijke emotiegolf zit en niet alleen bij zijn publiek emoties wil losmaken maar ook bij zichzelf.
Maar het gaat nog een stapje verder: ziet emoties als een instrument tussen het aardse en het hemelse. Hij ziet de dichter in deze tijd als een ‘schepper’, dus iemand die iets creëert met goddelijke eigenschappen (door het contact hebben met het hemelse). Met deze kwaliteiten kan de dichter het verhaal dat hij wil vertellen het beste overbrengen.
Tegenwoordig haalt men van alles uit de kast om mensen te ontroeren. Kijk maar eens naar een soap, of naar een programma over mensen die elkaar na jaren weer terugvinden. Of lees maar eens een ‘gevoelig’ gedicht. Daarbij kun je je afvragen waaróm zo’n programma of tekst je raakt. Tweehonderd jaar geleden ging men ervan uit dat teksten uitsluitend ontroerend of overtuigend konden zijn, als de schrijver of spreker bepaalde technische regels beheerste en toepaste. In dit geval: de regels over rijm, ritme, stijl. Men hanteerde een heel arsenaal aan technieken. Voordat we ons gaan wagen aan de – misschien niet meteen aantrekkelijke – inhoud van het gedicht ‘De lof’, gaan we daarom eerst eens kijken naar de vorm: welke taaltechnieken gebruikt de dichter? We zoeken eerst uit welke vorm, ritme en rijm in bovenstaande coupletten te zien zijn. Daarna kijken we naar verschillende stijlfiguren. De beelden die gebruikt, komen vervolgens in deze les aan de orde.
De termen die worden gebruikt zijn misschien nieuw voor je – met de uitleg en de voorbeelden zal je een heel eind komen.