Pamfletten
Dat Aan het Volk van Nederland een anoniem geschrift was, is niet vreemd. Dat waren meestal. , ook wel vlugschriften of vliegende bladen genoemd, bestonden sinds de uitvinding van de . Je kunt ze beschouwen als de voorloper van de krant. Door een was het mogelijk om op een goedkope manier snel en op grote schaal actuele berichten te verspreiden in beknopte vorm, al had Aan het Volk van Nederland een veel grotere omvang dan de meeste pamfletten. Niet alleen actuele berichten konden worden doorgegeven. Al snel gebruikte men deze manier ook om te maken, discussies op gang te brengen, of onrecht aan te kaarten.
Van de zestiende tot en met de achttiende eeuw waren het geëigende middel om meningen te ventileren en te discussiëren over godsdienstige onderwerpen of over vermeende politieke wantoestanden en hun veroorzakers daarvan, de regeerders. In de zestiende en zeventiende eeuw waren het vooral de Spanjaarden, die ervan langs kregen. Ook, in een reactie daarop, de Oranjes en hun aanhangers. De waren ook toen vaak hard van toon. Daarom worden deze polemische geschriften ook wel ‘schotschriften’ genoemd. Tegenstanders werden – terecht of onterecht – in felle bewoordingen beschuldigd van bedrog, veinzerij, verraad. Ook spotliederen en -prenten werden op grote schaal via verspreid. werden op straat en op de markt uitgegeven door marskramers. Er zijn veel oude verloren gegaan, maar in (universiteits)bibliotheken kun je ze nog wel vinden.
Van de zestiende tot en met de achttiende eeuw waren het geëigende middel om meningen te ventileren en te discussiëren over godsdienstige onderwerpen of over vermeende politieke wantoestanden en hun veroorzakers daarvan, de regeerders. In de zestiende en zeventiende eeuw waren het vooral de Spanjaarden, die ervan langs kregen. Ook, in een reactie daarop, de Oranjes en hun aanhangers. De waren ook toen vaak hard van toon. Daarom worden deze polemische geschriften ook wel ‘schotschriften’ genoemd. Tegenstanders werden – terecht of onterecht – in felle bewoordingen beschuldigd van bedrog, veinzerij, verraad. Ook spotliederen en -prenten werden op grote schaal via verspreid. werden op straat en op de markt uitgegeven door marskramers. Er zijn veel oude verloren gegaan, maar in (universiteits)bibliotheken kun je ze nog wel vinden.
Nederland tussen 1568 en 1781
In 1781 was Nederland niet, zoals nu, een , maar een . De zoals Nederland in 1781 heette, was ontstaan tijdens de Opstand, ook wel de genoemd. Deze oorlog tegen de koning van Spanje duurde van 1568 tot 1648. De bestond uit zeven staten: Holland, Zeeland, Gelre, Friesland, Overijssel, Stand en lande (Groningen) en Utrecht. Elke staat had een eigen bestuur én er was een gemeenschappelijk overlegorgaan, de , met vertegenwoordigers uit alle staten. Deze kwamen vooral uit de steden en de adel. (Drenthe was ook een provincie, maar te klein en te arm; daarom kreeg Drenthe geen stemrecht.) De werkten met name samen op het gebied van defensie en buitenlandse politiek, waarbij het dus vooral over oorlog en vrede ging. En ze bestuurden de veroverde gebieden Brabant, Limburg en Zeeuws-Vlaanderen.
Formeel had ieder een even grote stem. Maar het Holland was het grootst en bracht het meeste geld in. Daardoor had Holland – en daarbinnen dan weer de van Amsterdam – de meeste invloed, vooral in de buitenlandse politiek. Bovendien werd de raadspensionaris, degene die de contacten met buitenlandse mogendheden onderhield, vervuld door de secretaris van de Staten van Holland. Voor andere landen waren de ‘Republiek’ en ‘Holland’ dan ook regelmatig synoniem. De – al sinds iemand uit de Oranjefamilie – was de hoogste dienaar van de gewestelijke staten. Hij was opperbevelhebber van het leger en de vloot. Hij benoemde bovendien de , de bestuurders van de staten.
Pamfletten, ook wel vlugschriften of vliegende bladen genoemd, bestonden sinds de uitvinding van de boekdrukkunst. Je kunt ze beschouwen als de voorloper van de krant. Door een pamflet was het mogelijk om snel en op grote schaal actuele berichten te verspreiden in beknopte vorm, dus goedkoop. Niet alleen actuele berichten konden worden doorgegeven. Al snel gebruikte men deze manier ook om propaganda te maken, discussies op gang te brengen, of onrecht aan te kaarten. (zie ook les 2: terzijde ‘Pamfletten’)
Pamfletten, ook wel vlugschriften of vliegende bladen genoemd, bestonden sinds de uitvinding van de boekdrukkunst. Je kunt ze beschouwen als de voorloper van de krant. Door een pamflet was het mogelijk om snel en op grote schaal actuele berichten te verspreiden in beknopte vorm, dus goedkoop. Niet alleen actuele berichten konden worden doorgegeven. Al snel gebruikte men deze manier ook om propaganda te maken, discussies op gang te brengen, of onrecht aan te kaarten. (zie ook les 2: terzijde ‘Pamfletten’)
Omstreeks 1450 wordt de boekdrukpers uitgevonden. Geschriften kunnen vanaf deze periode vermenigvuldigd worden door middel van een drukpers. Voorheen werden boeken handgeschreven en door overschrijven gekopieerd. Door de opkomst van de boekdrukkunst ontstaat er een grotere verspreiding van geschriften, doordat werken in grotere oplagen gedrukt kunnen worden.
Pamfletten, ook wel vlugschriften of vliegende bladen genoemd, bestonden sinds de uitvinding van de boekdrukkunst. Je kunt ze beschouwen als de voorloper van de krant. Door een pamflet was het mogelijk om snel en op grote schaal actuele berichten te verspreiden in beknopte vorm, dus goedkoop. Niet alleen actuele berichten konden worden doorgegeven. Al snel gebruikte men deze manier ook om propaganda te maken, discussies op gang te brengen, of onrecht aan te kaarten. (zie ook les 2: terzijde ‘Pamfletten’)
Een activiteit van een organisatie of een partij om aanhangers te winnen voor bepaalde principes of standpunten.
Pamfletten, ook wel vlugschriften of vliegende bladen genoemd, bestonden sinds de uitvinding van de boekdrukkunst. Je kunt ze beschouwen als de voorloper van de krant. Door een pamflet was het mogelijk om snel en op grote schaal actuele berichten te verspreiden in beknopte vorm, dus goedkoop. Niet alleen actuele berichten konden worden doorgegeven. Al snel gebruikte men deze manier ook om propaganda te maken, discussies op gang te brengen, of onrecht aan te kaarten. (zie ook les 2: terzijde ‘Pamfletten’)
Pamfletten, ook wel vlugschriften of vliegende bladen genoemd, bestonden sinds de uitvinding van de boekdrukkunst. Je kunt ze beschouwen als de voorloper van de krant. Door een pamflet was het mogelijk om snel en op grote schaal actuele berichten te verspreiden in beknopte vorm, dus goedkoop. Niet alleen actuele berichten konden worden doorgegeven. Al snel gebruikte men deze manier ook om propaganda te maken, discussies op gang te brengen, of onrecht aan te kaarten. (zie ook les 2: terzijde ‘Pamfletten’)
Pamfletten, ook wel vlugschriften of vliegende bladen genoemd, bestonden sinds de uitvinding van de boekdrukkunst. Je kunt ze beschouwen als de voorloper van de krant. Door een pamflet was het mogelijk om snel en op grote schaal actuele berichten te verspreiden in beknopte vorm, dus goedkoop. Niet alleen actuele berichten konden worden doorgegeven. Al snel gebruikte men deze manier ook om propaganda te maken, discussies op gang te brengen, of onrecht aan te kaarten. (zie ook les 2: terzijde ‘Pamfletten’)
Pamfletten, ook wel vlugschriften of vliegende bladen genoemd, bestonden sinds de uitvinding van de boekdrukkunst. Je kunt ze beschouwen als de voorloper van de krant. Door een pamflet was het mogelijk om snel en op grote schaal actuele berichten te verspreiden in beknopte vorm, dus goedkoop. Niet alleen actuele berichten konden worden doorgegeven. Al snel gebruikte men deze manier ook om propaganda te maken, discussies op gang te brengen, of onrecht aan te kaarten. (zie ook les 2: terzijde ‘Pamfletten’)
Pamfletten, ook wel vlugschriften of vliegende bladen genoemd, bestonden sinds de uitvinding van de boekdrukkunst. Je kunt ze beschouwen als de voorloper van de krant. Door een pamflet was het mogelijk om snel en op grote schaal actuele berichten te verspreiden in beknopte vorm, dus goedkoop. Niet alleen actuele berichten konden worden doorgegeven. Al snel gebruikte men deze manier ook om propaganda te maken, discussies op gang te brengen, of onrecht aan te kaarten. (zie ook les 2: terzijde ‘Pamfletten’)
Ook wel ‘koninkrijk’ genoemd. Een staat waarin een regering bestaat door erfopvolging. De Nederlandse staat is hier een voorbeeld van, aangezien Nederland een ko¬ningshuis heeft.
Een republiek is een staatsvorm waarbij er geen regering door erfopvolging bestaat. De macht ligt in deze staatsvorm bij één of meer personen, die de macht van het volk (democratie), het parlement of via een staatsgreep in handen gekregen hebben.
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, ook wel ‘De Verenigde Provinciën’ genoemd, was de naam van de republiek die tijdens de Tachtigjarige Oorlog met Spanje in 1588 ontstond. De republiek bestond uit het gebied wat nu Nederland is.
Ook wel ‘De opstand’ of ‘De Nederlandse opstand’ genoemd. De Tachtigjarige Oorlog was een opstand van de Nederlandse gewesten tegen hun Spaanse landsheer in de periode 1568 tot 1648. Begin zestiende eeuw stond Nederland namelijk onder de bezetting van het Spaans-Habsburgse rijk. Het conflict was ontstaan door religieuze en bestuurlijke zaken en geldzaken.
Een republiek is een staatsvorm waarbij er geen regering door erfopvolging bestaat. De macht ligt in deze staatsvorm bij één of meer personen, die de macht van het volk (democratie), het parlement of via een staatsgreep in handen gekregen hebben.
Soevereiniteit is het hoogste gezag op politiek gebied. De opperste macht
De Staten-Generaal was het gemeenschappelijk overlegorgaan ten tijde van de Republiek. De Staten-Generaal bestond uit de algemene staten die de gewesten vertegenwoordigde.
De Staten-Generaal was het gemeenschappelijk overlegorgaan ten tijde van de Republiek. De Staten-Generaal bestond uit de algemene staten die de gewesten vertegenwoordigde.
Een landstreek en bestuurlijk gebied. Deel van een land. Een gewest kan als de voorloper van de huidige ‘provincie’ worden gezien.
Een landstreek en bestuurlijk gebied. Deel van een land. Een gewest kan als de voorloper van de huidige ‘provincie’ worden gezien.
Bestuurders van de steden van de Republiek. Regenten kwamen voort uit vooraanstaande (koopman)families, ook wel ‘regentenfamilies’ genoemd.
Plaatsvervanger van de koning die de heerschappij namens hem uitvoert. De stadhouder is een gemachtigde vorst. Later werd de stadhouder de bestuurder van één of meerdere Nederlandse gewesten.
(1534-1584) Willem van Oranje was prins van Oranje en graaf van Nassau. Hij was de stadhouder voor de koning van Spanje. Later werd hij de leider, of in ieder geval de initiator van de Opstand. Hij werd in 1584 vermoord door de Franse Balthasar Gerards.
Bestuurders van de steden van de Republiek. Regenten kwamen voort uit vooraanstaande (koopman)families, ook wel ‘regentenfamilies’ genoemd.